“NeoKlasik Teknoloji”
Ana Sayfa | NeoKlasik Teknolojik Manifesto | Bilgisayar | İnternet Terimleri Sözlüğü | Microsoft | Windows | MS-DOS | IBM OS/2 | Apple | Be | Haiku OS | Linux | Günce | S.S.S | Gönderin
Mac OS 8, Apple Computer Inc. tarafından 26
Temmuz 1997'de piyasaya sürülen bir işletim sistemidir. Mac OS 8, klasik Mac
OS'ların sondan ikinci sürümüdür. Kod adı Tempo'ydu. Apple, Mac OS 7.6'dan sonra
bu işletim sisteminde de "System" yerine Mac OS adını kullandı. Mac OS 8, 1994
ve 1996 yılları arasında geliştirilen, ancak bir türlü yayınlanamayan "Copland"
adlı işletim sistemi için geliştirilen teknolojilerin bir kısmını içeriyordu. Copland işletim sistemi, "System 8" olarak planlanmıştı. Mac OS 8, Apple'ın
ticari olarak en başarılı Mac OS sürümlerinden biridir. İlk iki haftada 1,2
milyonun üzerinde kopya satmıştır.
Mac OS 8’in önemli yeni özelliklerinin tanıtımı.
Pencerenin herhangi bir sınırını sürükleyerek o pencereyi taşıyabilirsiniz.
Pencerenin sağ üst köşesindeki başlık çubuğuna küçültme gözünü tıklayarak pencereyi sadece başlık çubuğu görünecek şekilde küçültebilirsiniz. Gözü yeniden tıklama, pencereyi normal haline döndürür. Başlık çubuğuna küçültme gözünü tıklarken Option tuşunu basılı tutma, etkin uygulamadaki tüm pencereleri başlık çubuklarına küçültür.
Görüntü menüsü artık dosyaları simge, düğme yada bir liste olarak görüntülemenizi sağlar.
Ayrıca simgeleri ve düğmeleri düzenlemenizi yada listeleri ad yada tarih gibi seçtiğiniz bir ölçüte göre sıralamanızı sağlar.
Düğme Görüntüleri
Görüntü menüsünden "Düğme Olarak"ı seçerek, dosyaları tek bir tıklamayla açabileceğiniz düğmeler olarak görüntüleyebilirsiniz. Düğmeyi, adını sürükleyerek taşırsınız. Düğmeleri, simgeleri boyunca sürükleyerek seçebilirsiniz.
Yukarı Açılır Pencereler
Görüntü menüsünde "Yukarı Açılır Pencere Olarak"ı seçerek, normal bir pencereyi masaüstünün alt kısmına yapışık olan yukarı açılır pencereye dönüştürebilirsiniz. Bir yukarı açılır pencerenin etiketini tıkladığınızda, pencere yalnızca başlığı görünecek şekilde küçülür. Başlığı yeniden tıklama pencereyi tam boyutuna geri döndürür. Bir yukarı açılır pencereyi başlığını sürükleyerek taşıyabilirsiniz. Pencerenin sol üst ve sağ üst köşelerindeki köşegen çizgilerini sürükleyerek pencerenin boyutunu değiştirebilirsiniz. Bir yukarı açılır pencereyi, onu yukarıya doğru sürükleyerek yada Görüntü menüsünden "Pencere Olarak"ı seçerek normal bir pencereye geri döndürebilirsiniz.
Görüntü menüsünden Görüntü Seçenekleri’ni seçerek her bir klasördeki öğelerin nasıl görüntüleneceklerini belirleyebilirsiniz.
Simge ve düğme görüntüleri için şunları belirleyebilirsiniz:
Simgelerin yada düğmelerin boyutları.
Simgelerin yada düğmelerin ızgaraya hizalanıp hizalanmayacakları.
Simgelerin yada düğmelerin ad, tarih yada başka bir ölçüte göre düzenli tutulup tutulmayacakları.
"Her zaman ızgaraya hizala" yada "Düzenli tut" seçeneği bir pencereye uygulandığında, pencerenin sol üst köşesinde küçük bir simge belirir.
Liste görüntüleri için şunları belirleyebilirsiniz:
Göreceli tarihlerin ("bugün" gibi) görüntülenip görüntülenmeyeceği.
Klasör büyüklüklerinin görüntülenip görüntülenmeyeceği.
Simgelerin büyüklükleri.
Hangi sütunların görüntüleneceği. (Büyüklük, tür ve etiket gibi.)
Artık, Yaratılış Tarihi ve Değişiklik Tarihi
şeklinde iki yeni öğenin daha geçerli olduğuna dikkat edin.
Finder Tercihleri komutu, (Düzen menüsündeki) daha önce Etiketler ve Görüntüler denetim masalarında bulunan seçeneklerin yanı sıra bir takım yeni seçenekleri de ayarlamanızı sağlar.
Finder’da normal menülerin mi yoksa kısa menülerin mi görüntülenmesini istediğiniz (Kısa menüler, Finder’ı yeni kullanıcılar için basitleştirir.)
Yaylanarak açılan klasörleri kullanmak isteyip istemediğiniz (Aşağıda açıklanmaktadır.)
Simgelerin ızgara aralıklarının sıkışık yada seyrek olması.
Bir klasörü, üzerinde bir simgeyi tutarak açabilirsiniz. Bu, birçok klasör düzeyi boyunca çabucak ilerlemeyi kolaylaştırır.
Bir klasörü bir buçuk kez tıklayarak (Yani bir kez tıklama ve bir kez daha tıklayarak farenin düğmesini bırakmama.), o klasörün yaylanarak açılmasını sağlayabilirsiniz.
Yaylanarak açılan klasörler seçeneğini, Finder Tercihleri sorgu kutusunda açarsınız.
Ekrandaki bir öğeyi (bir simge, pencere yada metin gibi) tıklarken Kontrol tuşunu basılı tutarsanız, o simgeye, pencereye yada metne uygulayabileceğiniz komutları görüntüleyen bir menü belirir.
Birden fazla öğe seçiliyse, menü seçim içindeki her şeye uygulanabilecek komutları görüntüler. Hiçbir şey seçili değilse, menü pencereye uygulanabilecek komutları görüntüler.
Menü adını tıklayarak menülerin açık kalmasını sağlayabilirsiniz.
Çöp Sepeti’ne Taşı komutu, seçili simgeleri Çöp Sepeti’ne taşır. (Klavye kestrimesi Komut+Del’dir.)
Özgünü Göster komutu, armanın özgün dosyasını bulur.
Etiket menüsü artık Dosya menüsünde bir alt menü oldu.
Paylaşma sorgu kutusu, paylaşılan klasörlerin erişim ayrıcalıklarını belirlemeyi daha da kolaylaştıracak şekilde geliştirildi.
Daha önce bir soru işareti simgesiyle temsil edilen bu menü, yeni kullanıcılar için daha açık hale getirilmek için "Yardım" olarak yeniden adlandırılmıştır. Ayrıca, Mac OS Danışma’nın adı da basitleştirilerek Yardım yapılmıştır.
Internet Ayarlama Yardımcısı, sisteminizi Internet’e erişmek üzere yapılandırmanıza yardımcı olur. Modemle bağlanıyorsanız bir Internet Servis Sağlayıcı’dan (ISS) yeni bir hesap yaratarak; yerel alan ağı aracılığıyla bağlanıyorsanız da bir ISS’de var olan hesabın ayarlarını kullanarak size yardımcı olur.
Bağlanma
Internet Arayıcı, bir modem aracılığıyla bilgisayarınızı Internet’e bağlar. Birden fazla Internet servis sağlayıcınız varsa, LAN konfigürasyonu da dahil olmak üzere hangi konfigürasyonun etkinleştirileceğini seçmenizi sağlar.
Internet Ayarlama Yardımcı’sını kullanarak Internet erişimini ayarladıktan sonra, masaüstündeki Internet’e Bağlan düğmesini tıklayarak Web izleyicinizi kolaylıkla açabilirsiniz. Mac OS ile birlikte Netscape Navigator ve Cyberdog Web izleyicileri yüklenir.
Internet Ayarlama Yardımcı'sını kullanarak Internet erişimini ayarladıktan sonra, masaüstündeki Posta düğmesini tıklayarak e-posta uygulamanızı kolaylıkla açabilirsiniz. Mac OS ile birlikte Claris Emailer Lite e-posta uygulaması yüklenir.
Mac OS Kişisel Web Paylaşma, kendi Web dağıtıcınızı yaratmanızı ve Internet üzerindeki herkesle dosyaları paylaşmanızı sağlar. Dağıtıcınızı oluşturduktan sonra, içeriğini ekleyin ve Web Paylaşma’yı açın; dağıtıcınızın adresini bilenler kişisel sitenizi ziyaret edebilir ve içeriğini görüntüleyebilirler. Bilgisayarınız TCP/IP ağına (intranet yada Internet) bağlı olduğu ve dağıtıcınız çalıştığı sürece, ağı kullanan diğer kişiler kullandıkları izleyici yada bilgisayar modeli ne olursa olsun, dağıtıcının içeriğini görebilirler.
Şuraya Bağlan Komutu
Internet Ayarlama Yardımcı'sını kullanarak Internet erişimini ayarladıktan sonra, Internet üzerindeki bir konuma (URL) çabucak bağlanmak için Elma menüsündeki Şuraya Bağlan komutunu kullanabilirsiniz.
Mac OS Runtime for Java, bilgisayarınızın yeni ve popüler bir dil olan Java’da yazılmış programları çalıştırmasını sağlar. Java programları yada "applet"ler, genellikle World Wide Web üzerindeki sayfalara gömülmüş durumdadır. Mac OS Runtime for Java, ayrıca yazılım geliştiricilerin Mac OS üzerinde Java uygulamaları geliştirmelerini de sağlar.
Mac OS 8, CD-ROM ve Internet üzerinde çoklu ortam kullanmak ve yaratmak için yeni yöntemler sunar.
QuickTime VR genişletmesi, bilgisayarınızın "sanal gerçeklik" ortamlarını görüntülemesini sağlar. Örneğin, sanal bir müzede, odayı tam olarak görebilmeniz için 360 dereceye kadar tüm açılarla dönerek ve ilgilendiğiniz şeylere yaklaşıp tekrar uzaklaşarak dolaşabilirsiniz.
Aşağıda QuickTime VR ortamına bir örnek bulunmaktadır. (Eğer sahne belirmezse, Genişletmeler klasörünüzde QuickTime VR genişletmesinin, Web izleyicinizin Plug-In klasöründe de QuickTime Plug-In sürüm 1.1 yada daha yenisinin yüklü olduğundan emin olun.)
Ekranı taramak için, resim içerisinde sürükleme yaparken farenin düğmesini basılı tutun. Yaklaşmak için Option (Shift) tuşuna, uzaklaşmak için de Control (Ctrl) tuşuna basın.
QuickTime MPEG genişletmesi, bilgisayarınızda MPEG video dosyalarını oynatmanızı sağlar. MPEG (Motion Picture Experts Group), video sıkıştırması için dünya çapında endüstri standartıdır.
QuickDraw 3D, bilgisayarınızın üç boyutlu nesneleri görüntülemesini sağlayan yeni bir genişletmedir. Bir nesneyi döndürebilir, taşıyabilir yada belirli bir bölümüne yaklaşabilirsiniz. QuickDraw 3D, üç boyutlu belgelerin alışverişi için 3DMF ("3D metafile”ın kısaltması) adlı ortak bir dosya biçimi sağlar.
Mac OS, artık her zamankinden daha hızlı ve daha uyumlu.
Bir pencere açılıyorken yada dosyalar kopyalanıyorken, başka işlemler de gerçekleştirebilirsiniz. Örneğin, hepsi aynı anda olacak şekilde, bir uygulamayı çalıştırabilir, bir veya birkaç belgeyi açabilir, çöpü boşaltabilir, bir dağıtıcıyı bağlayabilir ve başka kopyalama işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
Bilgisayarınız çok işlemcili ise, çok işlemcililerin avantajlarından yararlanan uygulamaların çok daha hızlı çalıştığını fark edeceksiniz.
Bir pencereyi sarma kutusunu sürükleyerek sardığınız zaman, siz sürükledikçe pencerenin içeriği sarılır.
Mac OS 8, güncelleştirilmiş bir görünüşü ve ekranınızı özelleştirmek için yeni yolları destekler.
Görünüş denetim masası şunları seçmenizi sağlar:
Pencereler için vurgulama rengi ve metin için seçim rengi. (Örneğin, "Siyah - Beyaz" aksan rengi, görme bozukluğu olan kullanıcılar için yüksek kontrast sağlar.)
Pencereleri başlık çubuklarına küçültme seçenekleri.
Menülerde ve pencere başlıklarında kullanılan sistem yazı tipi. (yeni Charcoal yazı tipi yada Chicago yazı tipi)
Platin tonlu görünüşün tüm uygulamalarda kullanılıp kullanılmayacağı. (Eğer bir uygulamanın yeni görünüşü görüntülemeyle ilgili sorunları varsa, platin tonlu görünüşü kapatabilirsiniz.)
Masaüstü Resimleri denetim masası, bir grafik dosyasındaki görüntüyü masaüstünde görüntülemenizi sağlar. Eğer GIF, JPEG, Photoshop yada Macintosh resimleri biçimlerindeyse kendi resimlerinizi de kullanabilirsiniz. Mac OS CD-ROM diskinde ek resimler bulunmaktadır. (Resimlerinizi kullanmadan önce onları sabit diskinize kopyaladığınızdan emin olun.)
Ek masaüstü desenleri de Mac OS CD-ROM diskinde sağlanmaktadır. Yeni bir masaüstü desenini, denetim masasının masaüstü desenleri bölümüne sürükleyerek yükleyebilirsiniz.
Mac OS İle Ne Yapabilirim?
Özet
Temeller
|
Finder dosyaları, bulmak ve düzenlemek ve diğer programları açmak için kullandığınız programdır. |
|
Sistem Klasörü, bilgisayarınızın temel işlemlerini yapabilmesi için gerekli yazılımı içerir. |
|
Mac OS Yardım, Mac OS’un nasıl kullanılacağı hakkındaki soruları yanıtlar. |
Uyumluluk
|
PC Alışveriş, DOS ve Windows bilgisayarları için olan disketleri kullanmanızı sağlar. |
|
MacLinkPlus, DOS ve Windows bilgisayarlarındaki dosyaları kolaylıkla kullanmanızı sağlar. |
Ağ Yazılımı ve Internet
|
Open Transport, AppleTalk ağına ve Internet’e bağlanmak için gerekli yazılımı sağlar. |
|
Apple Remote Access, bir modem kullanarak bilgisayar ağına bağlanmanızı sağlar. |
|
Internet Yazılımı, World Wide Web’de dolaşmanızı ve e-posta göndermenizi sağlar. |
|
Kişisel Web Paylaşma, World Wide Web üzerinde sayfalar yayınlamanızı sağlar. |
|
Cyberdog, Internet’i izlemenizi, e-posta göndermenizi ve OpenDoc belgelerine bağlantılar gömmenizi sağlar. |
|
Mac OS Runtime for Java, bilgisayarınızın Java programlarını yürütmesini sağlar. |
Çoklu Ortam
|
QuickTime, bilgisayarınızın sayısallaştırılmış video görüntülemesini sağlar. |
|
QuickTime VR, bilgisayarınızın sanal gerçeklik ortamlarını görüntülemesini sağlar. |
|
QuickDraw 3D, bilgisayarınızın üç boyutlu nesneleri görüntülemesini sağlar. |
|
QuickDraw GX, geliştirilimiş renkleri, grafikleri ve tür yeteneklerini kullanmanızı sağlar. |
|
Metni Konuşturma yazılımı, bilgisayarınızın yazılı metni okumasını sağlar. |
Güç
|
OpenDoc, farklı türde veriler içeren bileşik belgelerini yaratmanızı ve düzenlemenizi sağlar. |
|
AppleScript, işlemleri otomatikleştirmek için kullanabileceğiniz programlama dilidir. |
Ayrıntılar
Temeller
Finder
Finder, bilgisayarı başlattığınız her seferde otomatik olarak açılan programdır. Bilgisayardaki ana tabanınızdır.
Finder’ı dosyaları bulma, klasörler yaratma, dosyaları kopyalama ve yeniden adlandırma ve diğer programları açma da dahil olmak üzere pek çok değişik iş için kullanırsınız.
Sistem Klasörü
Sistem Klasörü, bilgisayarınızın temel işlemlerini gerçekleştirebilmek için gereksinim duyduğu yazılımı içerir. Bu sayfa, Sistem Klasörü’nde bulabileceğiniz öğelerin bazılarını açıklar.
Elma menüsünde geçerli olan tüm öğeleri içerir. Bir programı, belgeyi yada klasörü, simgesini Elma Menüsü Öğeleri klasörüne koyarak Elma menüsüne ekleyebilirsiniz. Elma menüsünde alt menüler yaratmak için, klasörleri iç içe koyabilirsiniz. Alt menülerdeki öğelerin sayısını ayarlamak için Elma Menüsü Seçenekleri denetim masasını kullanabilirsiniz.
Bu dosya, bir belgeden kesmiş yada kopyalamış olduğunuz en son öğe için geçici saklama alanıdır.
Bilgisayarınızda isteğe bağlı olan ayarları yapmak için kullanabileceğiniz denetim masalarını içerir. Denetim Masaları klasörünü, Elma menüsünden Denetim Masaları’nı seçerek açabilirsiniz. Denetim masalarınızın açık tanımlarını görmek için, Genişletme Yöneticisi denetim masasını açın ve Öğe Bilgisini Göster’i tıklayın.
Bilgisayarınızın yeteneklerini "genişleten" yada değiştiren yazılımları içerir. Bilgisayarı başlattığınızda, genişletmeler otomatik olarak bilgisayarın belleğine yüklenirler ve ekranın alt kısmı boyunca genişletme simgelerinin sıralandığı görülür. Genişletmelerinizin açık tanımlarını görmek için, Genişletme Yöneticisi denetim masasını açın ve Öğe Bilgisini Göster'i tıklayın.
Üzerinde dosyalar ve disklerle çalıştığınız masaüstü alanını görüntüler ve dosyalarınızın izlerini tutar.
Font çantalarını yada ayrı font dosyalarını içerir. Bu fontlar, metin kullandığınız tüm programlarda kullanmanız için geçerlidir. Bu klasöre en fazla 128 tane font çantası yada font dosyası koyabilirsiniz. PostScript fontlar, 128 olan dosya sınırına dahil değillerdir. Font çantaları, 16 MB’yi aşmayacak şekilde istenildiği kadar font dosyası içerebilir.
Çalıştırıcı penceresinde beliren dosyaları, klasörleri ve uygulamaları içerir.
Farklı uygulamalar tarafından yaratılan tercihler dosyalarını içerir. Tercihler dosyası, uygulama ayarlarını belirler.
Belirli PostScript yazıcıların özelliklerini tanımlayan dosyaları içerir.
Bilgisayarınızı kapattığınızda otomatik olarak çalışacak olan uygulamaları yada betikleri içerir. Bu klasöre öğeler ekleyebilir yada içindeki öğeleri silebilirsiniz.
Bilgisayarınızı başlattığınızda otomatik olarak çalışacak olan uygulamaları ve betikleri içerir. Bu klasöre öğeler ekleyebilir yada içindeki öğeleri silebilirsiniz.
Sesler yada klavye yerleşimleri gibi bazı sistem kaynak yazılımlarını içerir.
Mac OS Yardım
Mac OS Yardım, Mac OS’un nasıl kullanılacağına ilişkin binlerce soruyu yanıtlayan geniş içerikli bir ekran üstü yardım sistemidir.
İşlemler esnasında ekrandaki öğeleri daire içine alarak ve hatta bazen de adımları sizin için kendisi gerçekleştirerek sizi adım adım yönlendirir.
Önce, ekranın sağ üst köşesindeki menüden Finder’ı seçerek, Finder’a geçin.
Sonra Yardım menüsünü açın ve Yardım’ı seçin.
Uyumluluk
PC Alışveriş
PC Alışveriş, DOS, Windows ve Apple II bilgisayarlarında kullanılan disketleri ve diğer çıkartılabilir ortamları (SyQuest ve Bernoulli diskleri gibi) bilgisayarınızın okumasını sağlar.
PC Alışveriş, diskleri istediğiniz dosya biçiminde biçimlemenizi sağlar. Örneğin, bir disketi Windows biçiminde biçimleyebilir ve böylece Mac OS ve Windows bilgisayarlar arasında dosyaları kolaylıkla taşıyabilirsiniz.
PC Alışveriş denetim masası, belirli bir DOS, Windows, ProDOS, yada Apple II dosya biçimini açmak için bilgisayarınızın hangi programı kullanacağını belirmenize olanak tanır. Örneğin, ".DOC" dosya adı genişletmesiyle sonlanan bir DOS dosyasını çift tıkladığınız her seferde, istediğiniz Mac OS sözcük işleme uygulaması otomatik olarak açılabilir.
MacLinkPlus
MacLinkPlus, DOS yada Windows dosyalarını kolaylıkla kullanmanızı, Mac OS dosyalarını DOS yada Windows dosyalarına çevirmenizi ve dosyaları farklı Mac OS biçimleri arasında çevirmenizi sağlayan dosya dönüştürme yazılımıdır.
Mac Link Plus, farklı Mac OS ve PC biçimleri arasında dönüştürme gerçekleştirirken, dosyanın özgün biçimlenmesinin değişmemesini sağlar. (örneğin kalın, italik, grafik vs) Dosya bir kez dönüştürüldükten sonra, dosyayı sanki o biçimde yaratılmışçasına yeni uygulama biçiminde kullanabilirsiniz. MacLinkPlus, sözcük işlemciler, hesap tablosu, grafikler ve veri tabanı biçimleri de dahil olmak üzere binlerce dosya biçimleri birleşimleri arasında çevirme yapabilir.
MacLinkPlus, şunları yapmaya gereksinim duyanlar içindir:
DOS yada Windows uygulamalarında
yaratılmış olan dosyaları kullanma
Sizin kullandığınızdan daha farklı bir Macintosh uygulamasında yaratılmış olan dosyaları kullanma (Örneğin, siz Mac OS için Microsoft Word kullanıyorsunuz, ama iş arkadaşlarınız ClarisWorks yada WordPerfect kullanıyorlar.)
Belki de Mac Link Plus’ın en iyi yanı, ona gereksinim duymadıkça onu görmemenizdir. Bilgisayarınız, Mac OS Easy Open adlı bir Sistem Genişletmesiyle birlikte gelir. Sizde olamayan bir uygulama tarafından yaratılmış olan bir dosyayı açmak için çift tıkladığınızda, Mac OS Easy Open o dosyayı açmak için kullanabileceğiniz ve bilgisayarınızda var olan tüm uygulamalar arasından bir seçim yapmanızı sağlar. Bir uygulama seçtikten sonra, Mac Link Plus o dosyayı dönüştürür.
Ağ Yazılımı ve Internet
OpenTransport
Mac OS için modern bir endüstri standardı olan iletişim ve ağ yazılımıdır. Open Transport ile şunları yapabilirsiniz:
Aynı anda birden fazla ağ sistemini
kullanma. (Örneğin ağ yazıcılarıyla iletişimde bulunmak için AppleTalk ve
Internet’e bağlanmak için TCP/IP kullanmak.)
Farklı ağ konfigürasyonlarını kaydetme ve
değiştirme.
Ağ konfigürasyonları arasında çabucak ve kolaylıkla geçiş yapma.
AppleTalk denetim masası,
bilgisayarınızın yerel alan ağına nasıl bağlandığını (Örneğin Ethernet
bağlantısı, modem kapısı yada yazıcı kapısı aracılığıyla.) seçmenize olanak
tanır.
TCP/IP denetim masası, bilgisayarınıza Internet’le nasıl iletişimde bulunacağını--örneğin AppleTalk, Ethernet yada PPP (modemlerle kullanılan) aracılığıyla gibi--söylemenizi sağlar.
Modem denetim masası, kullandığınız modemin markasını ve modemin hangi kapıya bağlı olduğunu seçmenizi sağlar.
PPP denetim masası, bilgisayarınızın modemi kullanması için gerekli diğer bilgileri--giriş adınız ve Internet servis sağlayıcınızın telefon numarası gibi--sağlamanızı sağlar. Ek olarak, Internet uygulamasını açtığınız her seferde bilgisayarınızı Internet servis sağlayıcıyı otomatik olarak arayacak şekilde yada belirli bir zamandan sonra Internet’le bağlantısını otomatik olarak kesecek şekilde ayarlamanızı sağlar.
Apple Remote Acces
Bir modeminiz varsa, Apple Remote Access’i AppleTalk ağındaki başka bir bilgisayara bağlanmak için kullanabilirsiniz. O bilgisayara bağlandıktan sonra, ona bağlı olan ağ aygıtlarını da kullanabilirsiniz.
Örneğin, iş yerinizdeki bilgisayarınıza bağlanabilir, ondaki bir dosyayı evdeki bilgisayarınıza kopyalayabilir, üzerinde değişiklikler yapabilir ve o dosyayı iş yerinizdeki LaserWriter yazıcıdan basabilirsiniz. Büronuzdaki ağ Internet’e bağlıysa, ARA ile bürodaki ağa bağlanarak, Internet’e evinizden de bağlanabilirsiniz.
Mac OS’da içerilen Apple Remote Access yazılımı, istemci (client) yazılımıdır. İstemci yazılımını, diğer bilgisayarlara bağlanmak için kullanabilirsiniz. Ancak, bağlandığınız bilgisayarda ARA dağıtıcı (server) yazılımının yüklü olması gerekir. Bir kez bağlandıktan sonra, dağıtıcının ağındaki herhangi bir bilgisayara da erişiminiz vardır.
Internet Yazılımı
Internet Ayarlama Yardımcısı, sisteminizi Internet’e bağlanmak üzere yapılandırmanıza yardımcı olur. Bir modem yada yerel alan ağı aracılığıyla bağlanıyorsanız, bir Internet servis sağlayıcıdan (ISS) yeni bir hesap yaratarak yada zaten bir ISS’den edinilmiş olan hesabın ayarlarını kullanarak size yardımcı olabilir.
Internet Arayıcı, Internet’e bir modem ile bağlanmanızı sağlar. Birden fazla Internet servis sağlayıcınız varsa Internet Arayıcı, LAN konfigürasyonu da dahil olmak üzere istediğiniz konfigürasyonu etkinleştirmenizi sağlar.
Modem kullanarak Internet’e bağlanmak için PPP (OpenTransport) yazılımını da kullanabilirsiniz.
Internet Ayarlama İzlencesi, Internet’e bağlandığınız her seferde otomatik olarak açılmasını istediğiniz belgeleri, dosyaları ve uygulamaları seçmenizi sağlar. Etkin Internet konfigürasyonunuzu değiştirebilir, Internet konfigürasyonlarını getirebilir yada götürebilir ve onları silebilir veya çoğaltabilirsiniz.
Internet Config, e-posta, haber grupları ve World Wide Web gibi Internet servisleri için olan konfigürasyon bilgilerini eklemenizi, değiştirmenizi ve silmenizi sağlayan ücretsiz bir uygulamadır. Fontlar, dosya eşlemeleri ve yardımcı uygulamalar için olan tercihleri de ayarlayabilirsiniz. Sabit diskinizdeki IC_FAQ.html (Internet Config Sık Sorulan Sorular) belgesini okuyarak Internet Config’i nasıl kullanacağınızı öğrenebilirsiniz.
Netscape Navigator ve Cyberdog, World Wide Web’de dolaşabilmenizi ve e-posta ve haber grupları gibi çeşitli Internet servislerine erişmenizi sağlayan Internet izleyicileridir. Sabit diskinizde, hypertext markup language (HTML) kullanılarak yaratılmış olan belgeleri görüntülemenizi de sağlar.
Claris Emailer Lite, Internet üzerinden elektronik posta göndermenizi ve almanızı sağlar.
Ekler (plug-in), filmleri, canlandırmaları ve sanal ortamları görüntülemenizi ve konuşma ve ses duymanızı sağlamak amacıyla Internet izleyicinizin (Netscape Navigator yada Cyberdog gibi) yeteneklerini artırır.
QuickTime eki, video, ses, müzik, canlandırma ve VR (sanal gerçeklik) sahnelerini doğrudan Web sayfasında görmenizi sağlar.
LiveAudio eki, ses dosyalarını çalmanızı sağlar.
Shockwave eki, World Wide Web’de etkileşimli çoklu ortamı, grafikleri ve gerçek zamanlı sesi tecrübe etmenizi sağlar.
Mac OS Kişisel Web Paylaşma, kendi Web dağıtıcınızı yaratmanızı ve dosyaları Internet üzerindeki herkesle paylaşmanızı sağlar.
America Online (Mac OS CD-ROM diskinde) dünyanın en popüler Internet çevrimiçi servisidir ve dünyada çapında 8 milyondan fazla üyesi bulunmaktadır. Servis, çok çeşitli etkileşimli özelliklerle kaydediciler sağlar - elektronik posta, Internet erişimi, haberler, spor, hava durumu, finansal bilgiler, basılı rapor ve kayıtlar, elektronik alışveriş, ve daha pek çok şey. Internet’e bağlıysanız, daha fazla bilgi için şuraya bakın: AOL Web Sitesi. (Bu Web sitesindeki bilgiler İngilizce’dir.)
PointCast (Mac OS CD-ROM diskinde) haber başlıkları, spor sonuçları, hisse senedi fiyatları gibi anlık bilgileri bilgisayarınıza otomatik olarak yükleyen bilgi servisidir.
Marimba's Castanet Tuner (Mac OS CD-ROM diskinde), Internet'te kanalları televizyon kanallarını ayarladığınız gibi ayarlamanızı sağlar. Seçili sitelerinizden birisine yeni bilgi eklendiğinde, ayarlayıcınız onu sizin için otomatik olarak bulup getirir.
Adobe Acrobat Reader (Mac OS CD-ROM diskinde) taşınabilir belge biçiminde (PDF) olan dosyaları görüntülemenizi ve kağıda dökmenizi sağlar. Bu programa, Internet’teki PDF belgelerini ve sistem yazılımınızla birlikte yüklenen PDF belgelerini görüntülemek için gereksinim duyarsınız. Internet'e bağlıysanız, daha fazla bilgi için şuraya bakın: Adobe Web Sitesi. (Bu Web sitesindeki bilgiler İngilizce'dir.)
DropStuff dosyaları doğrudan DropStuff simgesinin üzerine sürükleyerek çabucak sıkıştırmanızı sağlar. Sıkıştırılmış olan dosyalar Internet üzerinden daha verimli bir şekilde gönderilirler. DropStuff Installer’ı (Yükleyiciyi) çalıştırdığınızda, DropStuff uygulaması bilgisayarınıza yüklenir.
Stuffit Expander Internet’den aldığınız sıkıştırılmış dosyaları genişletmenizi sağlar.
Kişisel Web Paylaşma
Mac OS Kişisel Web Paylaşma, kendi Web dağıtıcınızı yaratmak ve dosyaları Internet üzerindeki herkesle paylaşmak için kullanabileceğiniz yazılımdır. Kendi dağıtıcınızı oluşturduktan sonra, içeriğini ekleyin, Web Paylaşma’yı açın; dağıtıcınızın adresini bilen diğer kişiler kişisel sitenizi ziyaret edebilir ve içeriğini görüntüleyebilir. Bilgisayarınız TCP/IP ağına (intranet yada Internet) bağlı olduğu ve dağıtıcınız çalıştığı sürece dağıtıcının içeriği, kullandıkları izleyiciden ve bilgisayar çeşidinden bağımsız olarak tüm ağ kullanıcıları tarafından erişilebilir.
Bilgisayarınızda Kişisel Web Paylaşma yüklü olduğunda, Web Paylaşma denetim masasını (Denetim Masaları klasöründe) ve Web Sayfaları klasörünü (sabit diskinizin en üst düzeyinde) görürsünüz. Denetim masasını, Web paylaşmayı açmak yada kapatmak ve de dağıtıcınız olarak kullanmak istediğiniz klasörü ve ana sayfayı belirtmek için kullanırsınız. Web sayfaları klasörü, paylaşmak istediğiniz şeyleri içerir.
Cyberdog
Cyberdog, tek bir basit tümleşik programda en popüler Internet servislerini kullanmanızı sağlar. Yerleşik görüntüleyicilerle Internet’te farklı türde verileri görüntülemenizi sağlar. Diğer üretim uygulamalarına Cyberdog parçalarını (Web sitelerine olan bağlantılar gibi.) gömmenizi de sağlar.
Cyberdog ile şunları yapabilirsiniz:
Elektronik posta gönderme ve alma.
World Wide Web’de dolaşma.
Dünyanın herhangi bir yerindeki
bilgisayardan dosya aktarmak için FTP ve Gopher protokollerini (iletişim
kurallarını) kullanma.
Çevrimiçi tartışmalarda yerel yada genel
ilgi alanları konusunda diğer kullanıcılarla iletişimde bulunma (Usenet
dağıtıcılarındakini de içerir.)
Telnet yazılımıyla uzaktaki bilgisayarlara
bağlanma
Internet adreslerini simgeler olarak
saklama. (CyberItems olarak adlandırılırlar) Bir adres simgesini
tıkladığınızda, hemen o adrese bağlanırsınız. Web sayfaları, Gopher yada FTP
siteleri, FTP sitelerindeki yada sabit diskinizdeki dosyalar ve rehberler,
haber grupları ve makaleler, e-posta adresleri ve e-posta tepsileri, Telnet
bağlantıları, AppleTalk ağları ve AppleTalk dağıtıcıları için adres
simgeleri yaratabilirsiniz.
Adres simgelerini defterlerde saklama ve
düzenleme.
Günlüğü (log) kullanarak
Internet’te nerede bulunmuş olduğunuzu izleme.
OpenDoc belgesinin içine Web sayfalarına,
FTP sitelerine yada Internet’te bulunan diğer bilgilere canlı bağlantılar
gömme.
Cyberdog DocBuilder ile kendi Internet erişim uygulamalarınızı yaratma.
Mac OS Runtime for Java
Java, Internet’in gelişmesiyle popülerlik kazanan yeni bir programlama dilidir. "applet" diye adlandırılan küçük programlar Java dilinde yazılabilir ve Web sayfalarına gömülebilirler. Bu programlar, bulundukları sayfa Java yetenekli bir Web izleyici tarafından görüntülendiğinde otomatik olarak yüklenirler.
Java dilinde yazılan programlar, Mac OS Runtime for Java gibi Java sanal makinesi çalıştıran tüm bilgisayarlarda yürütülebilirler.
Mac OS Runtime for Java, yazılım geliştiricilerin Mac OS’da Java uygulamaları oluşturmalarına olanak tanır. Yazılım geliştiriciler Mac OS Runtime for Java’yı kullanarak var olan uygulamalarda Java’yı çalıştırmanın yanı sıra ayrı Java uygulamaları da oluşturabilirler.
Mac OS Runtime for Java, ayrı bir görüntüleyici uygulamasının yada OpenDoc belgesinin içinde Java applet’lerini çalıştıran gösteri izlenceleriyle birlikte gelir.
Çoklu Ortam
QuickTime
QuickTime, bilgisayarınızın "film" diye adlandırılan sayısallaştırılmış video ve ses dosyalarını oynatmasını sağlayan sistem genişletmesidir. QuickTime filmlerini, CD-ROM diskinde bulunan yazılım paketlerinin çoğunda görebilirsiniz.
World Wide Web’deki binlerce site, QuickTime filmleri sunmaktadır. Sisteminizde QuickTime genişletmesi ve Web izleyicinizin Plug-In klasöründe QuickTime Plug-In sürüm 1.1 yada daha yenisi yüklüyse bu filmleri görüntüleyebilirsiniz.
QuickTime filmlerini yaratmak ve düzenlemek için çeşitli programlar satın alabilirsiniz.
QuickTime VR
QuickTime VR, bilgisayarınızın CD-ROM disklerdeki yada Web sayfalarındaki "sanal gerçeklik (virtual reality)" ortamlarını görüntülemenizi sağlayan sistem genişletmesidir.
QuickTime VR’yi, fotoğraflardan yada çevrilmiş bilgisayar grafiklerinden yaratılmış üç boyutlu sahneleri görüntülemek için kullanırsınız. Nesneleri döndürmek, sahneyi yaklaştırıp uzaklaştırmak, 360 dereceye kadar olan açılarla bakmak ve bir sahneden diğerine geçmek için farenizi ve klavyenizi kullanın.
QuickDraw 3D
QuickDraw 3D, uygulama programlarının üç boyutlu grafikleri okumasını, yazmasını, görüntülemesini ve işlemesini sağlar. Üç boyutlu grafikler, CD-ROM disklerinde ve Web sayfalarında sıkça kullanılmaktadır.
QuickDraw 3D, üç boyutlu grafikleri içeren dosyaların alışverişi için ortak bir dosya biçimi (QuickDraw 3D Metafile yada kısaca 3DMF diye adlandırılır.) sağlar.
Metni Konuşturma
İngilizce metni konuşturma yazılımı yüklü olduğunda, çoğu Mac OS programları İngilizce metni yüksek sesle okuyabilir.
Metni konuşturma yazılımını, Mac OS'in içerdiği bir uygulama programı olan Kolay Yazı’yı kullanarak deneyebilirsiniz.
Kolay Yazı’yı açın ve belgeye bir metin yazın. Sonra Ses menüsünden Tümünü Oku’yu seçin. Bilgisayarınız, belgenin içindekileri yüksek sesle okuyacaktır.
Aşağıdakileri yapmayı da deneyebilirsiniz:
Dosyanın bir bölümünü okutmak için,
okunmasını istediğiniz kelimeleri seçin, sonra Ses menüsünden Seçimi Oku’yu
seçin.
Bilgisayarın farklı bir sesle okumasını
sağlamak için, Ses menüsünü açın ve Sesler alt menüsünden bir ses seçin,
sonra da Ses menüsünden Tümünü Oku’yu yada Seçimi Oku’yu seçin.
Diğer programların metni konuşturma özelliklerini kullanmak için, o programlarla birlikte gelen yönergelere bakın.
Standart (saptanmış) sesi seçmek ve konuşan uyarıları açmak yada kapatmak için Konuşma denetim masasını kullanabilirsiniz.
Güç
OpenDoc
OpenDoc, belgelerinize "parça" olarak adlandırılan yazılım bileşenlerini eklemenizi sağlayan yeni bir yazılım teknolojisidir. Belgenize bir parça sürüklediğinizde, o parçaya ilişkin tüm araçlar ve menü komutlarıyla birlikte parça belgeye eklenir. Örneğin, belgeye bir grafik parçası eklediğinizde, grafiği düzenlemek için olan araçlar ve komutlar da kullanılabilir olur.
OpenDoc ile, metin, grafik, ses ve videoyu da içerecek şekilde farklı türde veri türlerini birleştiren bir belge yaratabilirsiniz ve belgenin içindeki her türde veriyi düzenleyebilirsiniz. Uygulama programları arasında sürekli geçiş yapmak zorunda kalmazsınız.
İlginizi en çok çeken yazılım özelliklerini de birleştirebilir yada eşleştirebilirsiniz. Örneğin, en gözde metin düzenleyicinizin, en gözde çizim aracınızın ve en gözde imlâ denetleyicinizin hepsini birden aynı belge içinde kullanabilirsiniz.
OpenDoc, belgeleri yaratmak için kullandığınız araçlardan (uygulamalardan) daha çok yarattığınız şeylerin (belgelerin) üzerinde odaklanmanızı sağlayan yeni bir yaklaşımdır.
Sadece parçalardan belgeler yaratabilir yada OpenDoc’u tanıyan uygulama programlarına parçalar ekleyebilirsiniz. Mac OS ile birlikte yüklenen Cyberdog, Internet’e erişmek için kullanabileceğiniz parçalar içeren ve OpenDoc’u tanıyan bir uygulamadır.
AppleScript
AppleScript, Mac OS’da yerleşik olan bir programlama dilidir. AppleScript, bilgisayarınıza yapmasını istediğiniz işlerin listesini--betik diye adlandırılır-- vermenizi ve bilgisayara listenizdeki şeyleri yaptırabilmenizi sağlar.
Belirli işleri otomatikleştirmek için betikleri kullanabilirsiniz. Örneğin, betik bir belgeyi sizin istediğiniz şekilde biçimleyebilir, onu belirli bir klasöre kaydedebilir ve kağıda dökebilir. Betikleri, uygulama programlarının yeteneklerini birleştirmek için de kullanabilirsiniz. Örneğin bir betik, bir fatura oluşturmak için hesap tablosunun hesaplama yeteneklerini ve sözcük işlemcinin de biçimleme yeteneklerini kullanabilir.
AppleScript klasörü, sabit diskinizdeki Apple’ın Yeni Özellikleri klasöründedir. AppleScript klasörünün içinde, Otomatikleştirilmiş İşlemler 1 adlı bir klasör vardır. Betiğin simgesini çift tıklayarak Otomatikleştirilmiş İşlemler 1 klasöründeki herhangi bir betiği çalıştırabilirsiniz.
Çoğu uygulamalarda, Betik Düzenleyici’yi açarak, Kaydet düğmesini tıklayarak, sonra da bir dizi işlem yaparak bir betik yaratabilirsiniz. AppleScript, kaydedici açıkken yaptıklarınızın bir listesini tutar. Kaydediciyi kapattığınızda, kaydedilen betiği görebilirsiniz. Betiği çalıştırdığınızda, bilgisayar daha önce yapmış olduklarınızı otomatik olarak yineler.
Aksaklıkları Giderme
Burada sorunları gidermek için izleyebileceğiniz adımlar ve aksaklıkları giderme bilgilerine işaretçiler bulunmaktadır.
Bir sorun oluştuğunda şunlara dikkat edin:
Ekranda gördüğünüz ileti ve eğer varsa ID
(kimlik) numarası.
O anda kullanmakta olduğunuz programlar.
Son zamanlarda Sistem Klasörü’ne eklenmiş
olan öğeler.
İlgili gözüken diğer şeyler.
Çoğu zaman, sadece bilgisayarınızı yeniden başlatarak sorunları giderebilirsiniz çünkü bu işlem bilgisayarın belleğini temizler.
Eğer sorun yalnız bir uygulama programını etkiliyorsa, o programla birlikte gelen belgelere bakın. Daha genel bir sorun söz konusuysa, aşağıda listelenen Mac OS aksaklıkları giderme bilgilerinin kaynaklarına bakın.
Bilgisayarınızla ilgili genel bir sorunla karşılaşıyorsanız, aşağıdaki bilgi kaynaklarına başvurun:
Kullanıcı Kitabınız
Aksaklıkları giderme bölümünün yanı sıra sistem yazılımının yeniden yüklenmesi için yönergeleri içerir.
Mac OS Yardım
Mac OS’un kullanılmasıyla ilgili yüzlerce soruyu yanıtlar. Mac OS Yardım’ı açmak için Finder’a geçin ve sonra Yardım menüsüne bakın.
Apple Sistem Bilgisi Verici
Bilgisayarınızla ilgili bilgileri görüntülemenizi sağlayarak sorunları gidermenize yardımcı olur. Açmak için Elma menüsünden Apple Sistem Bilgisi Verici’yi seçin.
Beni Oku Dosyaları
Uyumluluk bilgilerini ve en son haberleri içerir. Bunları, "Mac OS Beni Oku Dosyaları" adlı klasörün içinde bulabilirsiniz.